Beth sy'n gweithio i gefnogi gwell mynediad at wasanaethau iechyd meddwl (o ofal sylfaenol i gleifion mewnol) ar gyfer grwpiau lleiafrifol er mwyn lleihau anghydraddoldebau? Crynodeb tystiolaeth gyflym

Cefndir

Mae anghydraddoldebau o ran mynediad at wasanaethau iechyd meddwl yn fater cymdeithasol pwysig, ac mae'n hysbys bod grwpiau lleiafrifoedd ethnig yn profi mwy o rwystrau i wasanaethau iechyd meddwl, a chanlyniadau iechyd meddwl gwaeth, na'r rhai o grwpiau lleiafrifoedd nad ydynt yn ethnig.

Mae tystiolaeth yn awgrymu y gall ymyriadau sy'n gwella mynediad ac ymgysylltu â gwasanaethau iechyd meddwl helpu i leihau'r anghydraddoldebau hyn.

Nod

Nod y crynodeb tystiolaeth gyflym hwn yw archwilio pa ymyriadau sy'n gweithio i wella mynediad cyfartal, ymgysylltu, defnyddio a darparu gwasanaethau iechyd meddwl ar gyfer y grwpiau hyn.

Adolygwyd ystod o astudiaethau rhwng 2006 — 2023.

Canfyddiadau

Ar draws y DU ac yn rhyngwladol, daeth y chwiliad o hyd i lawer o dystiolaeth ar bynciau:

• Rhwystrau a hwyluswyr i gael mynediad at ofal iechyd meddwl ar gyfer y grwpiau hyn
• Hyrwyddo iechyd meddwl ac atal, a thrin cyflyrau iechyd meddwl
• Addasu diwylliannol ymyriadau seicolegol

Canfuwyd rhywfaint o ymchwil ar wella mynediad gofal iechyd meddwl a phrofiad y grwpiau hyn. Fodd bynnag, ni ellid gwneud casgliadau cryf o'r astudiaethau hyn oherwydd ansicrwydd yn y dystiolaeth.

Yr argymhellion mwyaf cyffredin i wella cydraddoldeb ym maes gofal iechyd meddwl oedd:

• addasiadau iaith a diwylliannol
• addysg gweithwyr gofal iechyd proffesiynol
• cyflogi staff amrywiol o ran ethnigrwydd
• gwell darpariaeth gwybodaeth
• gwahanol sectorau yn gweithio mewn cydweithrediad
• gwella a hwyluso llwybrau a llwybrau atgyfeirio
• gwasanaethau arbenigol ar gyfer grwpiau lleiafrifol (gan gynnwys gwasanaethau allgymorth, addysg cleifion a datblygu sgiliau)
• cynnwys cymunedau

Mae'r dystiolaeth yn awgrymu y gallai ymyriadau sydd wedi'u haddasu'n ddiwylliannol ar gyfer hyrwyddo, atal neu driniaeth iechyd meddwl arwain at ganlyniadau cadarnhaol.

Fodd bynnag, nid yw'n glir pa elfennau o'r dulliau hyn sy'n gweithio, ac ar gyfer pa grwpiau diwylliannol.

Yn ogystal, nid yw'n glir faint yn well yw canlyniadau addasiadau diwylliannol o’u cymharu ag ymyriadau heb eu haddasu, gan ddangos angen am dreialon rheoli ar hap wedi'u cynllunio'n dda o ansawdd uchel i'w cymharu'n ddibynadwy.

Y camau nesaf

Mae tystiolaeth sylweddol o'r rhwystrau mae grwpiau lleiafrifoedd ethnig yn eu hwynebu wrth gael mynediad at wasanaethau iechyd meddwl. Fodd bynnag, mae tystiolaeth gyfyngedig ar ba mor effeithiol yw ymyriadau o ran gwella mynediad at ofal iechyd meddwl ar draws grwpiau lleiafrifoedd ethnig.

Er bod gwybodaeth ar gael ynghylch ymyriadau sy'n cefnogi mynediad ffoaduriaid a cheiswyr lloches i ofal iechyd meddwl sylfaenol neu glinigau arbenigol (e.e., beichiogrwydd ac ôl-enedigaeth), ni ellir echdynnu canfyddiadau sy'n gysylltiedig â gofal iechyd meddwl yn unig.

Mae adolygiad cyflym â ffocws wedi'i gynllunio ar gyfer Haf 2024 ar effeithiolrwydd ymyriadau i wella mynediad teg neu gyffredinol at wasanaethau iechyd meddwl gan grwpiau lleiafrifoedd ethnig.

Awdur: Olivia Gallen

The full report can be accessed here: https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2024.02.28.24303432v1