Adolygiad cyflym o’r ffactorau lefel sefydliadol sy'n cefnogi neu'n atal maint a lledaeniad datblygiadau arloesol ym maes gofal cymdeithasol plant

Adolygiad cyflym o’r ffactorau lefel sefydliadol sy'n cefnogi neu'n atal maint a lledaeniad datblygiadau arloesol ym maes gofal cymdeithasol plant.

Yn ddiweddar, mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i fuddsoddi’n sylweddol dros dair blynedd i gefnogi datblygiadau arloesol ym maes gofal cymdeithasol i blant ac oedolion. Mae gan waith darparu gofal cymdeithasol yng Nghymru ddull cymhleth ac amlochrog, sy'n cynnwys cydweithio rhwng ystod o sefydliadau, a fydd yn debygol o effeithio ar benderfyniadau ynghylch gweithredu ymyriadau newydd a/neu ddatblygu ymyriadau presennol. Nod yr adolygiad oedd nodi unrhyw ffactorau (rhwystrau a galluogwyr) sy'n effeithio ar weithrediad a datblygiad arloesi mewn sefydliadau gofal cymdeithasol plant. 

Mae’r adolygiad cyflym hwn, a gynhaliwyd er budd Gofal Cymdeithasol Cymru, wedi rhoi rhywfaint o fewnwelediad i sut y gall newidiadau arloesol ddarparu modd o fynd i’r afael â’r heriau sy’n wynebu gwasanaethau cymdeithasol Plant, rhai ohonynt wedi’u gwreiddio’n ddwfn ac wedi’u gwaethygu gan bandemig COVID-19.  

Beth mae 'Arloesi' yn ei olygu?

At ddiben yr adolygiad hwn, diffinnir arloesi fel “gweithredu syniad, arfer neu ddyfais o fewn sefydliad neu system sy'n newydd i'r sefydliad neu system. Cyfyngwyd yr adolygiad i astudiaethau'r DU ac adolygiadau perthnasol i'r DU o astudiaethau o unrhyw gynllun a gyhoeddwyd ers 2014. 

Nod

Nodi ffactorau (rhwystrau a galluogwyr) sy'n effeithio ar weithredu datblygiadau arloesol mewn sefydliadau gofal cymdeithasol i blant (gan gynnwys sefydliadau statudol a'r trydydd sector). Ni werthuswyd effeithiolrwydd arloesiadau. 

Crynodeb o'r Dystiolaeth a Nodwyd 

Roedd yr adolygiad hwn yn cynnwys tystiolaeth a oedd ar gael hyd at fis Tachwedd 2022. Nodwyd 10 astudiaeth ar draws 13 o gyhoeddiadau gan gynnwys: 

• 3 x astudiaeth uwchradd 

Roedd astudiaethau eilaidd yn cynnwys: adolygiad systematig dulliau cymysg o Arwyddion Diogelwch ar draws 13 o astudiaethau yn y DU (un o Gymru) ac eraill o wledydd tebyg i’r DU. 

• 7 x astudiaeth cynradd  

Roedd astudiaethau cynradd yn cynnwys tair a ddefnyddiodd gynllun astudiaeth ansoddol.  

Cynhaliwyd pum astudiaeth gynradd yn Lloegr neu'r Alban.

Roedd dwy astudiaeth gynradd yn defnyddio gwerthusiad lleol ffurfiol o ddatblygiadau arloesol yng Nghymru. 

Canfyddiadau Allweddol a Goblygiadau Polisi

Mae'r adolygiad cyflym hwn yn tynnu sylw at gymhlethdod y modelau gofal cymdeithasol ac mae'n cynnig rhai awgrymiadau clir ar gyfer polisi ac ymarfer i’w hystyried. 

Mae 'galluogwyr' allweddol sy'n deillio o'r ymchwil yn cynnwys y canlynol: 

• cymorth a chefnogaeth uwch-reolwyr 
• cyllid tymor byr a thymor hwy 
• cyfathrebu rhyngddisgyblaethol   
• gweithio ar y cyd
• cydberthnasau proffesiynol ( a gofalwyr - gweithwyr proffesiynol) gyda chefnogaeth a pharch at ei gilydd
• hyfforddiant a chefnogaeth benodol i staff proffesiynol 
• systemau data cydnaws i gefnogi cydweithio/cydweithredu

Mae 'rhwystrau' allweddol sy'n deillio o'r ymchwil yn cynnwys y canlynol: 

• cyllid tymor byr neu ddiffyg cyllid  
• anawsterau gweithredu (e.e. blaenoriaethau lluosog a strwythurau sy'n newid). 

Trosolwg o'r Sail Tystiolaeth

• Roedd yr holl astudiaethau cynradd yn werthusiadau gwasanaeth (gan gynnwys 3 x astudiaeth ansoddol
• 2 x astudiaeth gynradd yn cynnwys gwerthusiad lleol ffurfiol o ddatblygiadau arloesol yng Nghymru 
• 2 x astudiaeth ansoddol o ansawdd canolig a gynhaliwyd yn Lloegr
• Dim ond ar bum astudiaeth gyda methodoleg benodol y cynhaliwyd asesiad ansawdd ffurfiol; roedd tair ohonynt o ansawdd gwael  
• Mae'r hyder yn y dystiolaeth yn ansicr 
• Roedd cynlluniau'r astudiaethau yn cynnwys adolygiadau a gwerthusiadau gwasanaeth ansystemati
• Ni ddefnyddiodd y rhan fwyaf o astudiaethau fethodoleg ffurfiol 
• Roedd gan bob un ohonynt rai cyfyngiadau ansawdd

Ysgrifennwyd y crynodeb hygyrch gan Rashmi Kumar, Ebrill 2023.